Eduard Ferrari

TEHERAN IN VIER ELEMENTEN

reis naar Teheran

Edoardo Ferrari's reisdagboek in Teheran

Onlangs teruggekomen van Teheran, na zes weken verblijf, komt mijn eerste bezoek aan deze stad weer in mijn gedachten. Ik herinner me een dag in het bijzonder, vijf jaar geleden, toen ik langs Valiasr liep, een zeer lange verkeersader die de metropool van noord naar zuid doorkruist. Tijdens mijn eerste reis naar Teheran, wandelend tussen de rijen bomen die langs de kant van de weg naar de Tajrish-markt liepen, kwam ik een gebouw tegen dat me opviel door zijn toegangsportaal en zijn lange groene poort. De van de weg af gelegen ingang leidde naar het instituut Dehkhoda. het instituut, dat zijn naam ontleent aan de oprichter, is een centrum van het allergrootste belang bij de studie van Perzische taal. Bij die gelegenheid had ik, zonder te weten waarom, het gevoel dat ik daar op een dag zou terugkeren, wat vijf jaar later onverwachts weer de kop opstak.

Terugkeren naar Iran om Farsi te leren, schept een ander perspectief op het land waarin je, of misschien is het beter om te zeggen live, zes weken doorbrengt. Zes weken tot Teheran ze vereisen talloze ritten met de auto tussen het ene deel van de stad en het andere, vele uren in het verkeer, stilstaand of onderweg. Of je het nu leuk vindt of niet, na een paar dagen word je meegezogen in de straten en hun ritme. Veel van de herinneringen aan deze reis zijn gekoppeld aan de uren die ik in de auto heb doorgebracht, toen ik niet kon of wilde praten met de chauffeurs of de andere mensen die de rit met mij deelden. In korte momenten van sluimeren verschenen vervaagde dromen waaruit ik plotseling wakker werd, onderbroken door andere wakende visioenen of nieuwe herinneringen. En het is met enkele van deze beelden dat ik mijn reis ernaartoe zou willen beschrijven Teheran : vier punten, de vier elementen, alsof het de coördinaten zijn van een innerlijke reis die wordt gedestilleerd tot kleine, intense druppels die je terugbrengen naar deze stad.

- Aarde -

Van een Teheran gemaakt van aarde kan men zich alleen een verre herinnering van meer dan een eeuw geleden voorstellen. Terwijl hij zich door de steile straten naar het noorden van de stad beweegt, zijn nog steeds flarden ruwe aarden muren bedekt met plaatstaal te zien. Het asfalt heeft bijna elke hoek van de metropool verslonden, verscheurd op een paar plekken waar bomen groeien. Ook ten noorden van de stad kun je proberen het langzame gebrul te horen van het land dat een berg is geworden. Men kan zich de duw van beneden voorstellen die deze bergketens heeft doen oprijzen en de aarde naar buiten voelen komen, terwijl de zich uitbreidende stad al het andere bedekt. En het is tijdens het ploegen van de aarde door een onderdoorgang dat men de aanwezigheid ervan waarneemt: de begraven aarde, de uitgegraven aarde, de stille aarde. Terwijl ik wacht, uit het autoraam kijkend naar de modder tussen de bomen, stel ik me de talloze sculpturen voor die in deze kleine ruimtes tussen de straten zouden kunnen worden gemodelleerd.

- Waterval -

Plotseling, in de herfst, laat de lucht de regen vallen die het groen van de planten naar voren lijkt te brengen, die tot enkele ogenblikken daarvoor grijs leken door de straten. Als je naar het noorden kijkt, zie je de Alborz-bergen bedekt met witte sneeuw. Het is een verademing voor de ogen om van zonsopgang tot zonsondergang te rusten op de witte toppen achter de duizenden gebouwen aan de horizon. Het water stroomt door de straten van de stad en overspoelt de grachten aan de zijkanten van de auto's. Het wikkelt bomen om hun dorst te lessen en snelt door de steile straten van Teheran. Pas als de zon weer schijnt, keert de gevallen regen weer naar de hemel en verdampt snel. De bergen glanzen nog in het zonlicht terwijl voorbijgangers even genieten van momenten waarop alles nog vochtig lijkt.

Glimlachen onder de mensen.

- Vuur -

In een auto weerklinkt de radio: nieuws, reclames en stemmen onderbroken door het openen van een deur die wijd opengaat naar buiten, een chaotische wereld voor enkele ogenblikken. De tonen van een setar komen onverwacht uit de speakers van de auto, vermengd met het lawaai van de straat. Hun geluid groeit snel, achtereenvolgens neemt het ritme toe. Deze aantekeningen brengen me ergens anders terwijl de uithangborden en de levens van voorbijgangers als de vingers van de speler uit de auto schieten. Er brandt een innerlijk vuur in mij en het is alsof iets onbekends op onverklaarbare wijze tot leven komt: het is alsof je heen en weer reist op de snaren van het instrument; het is alsof je vingers in brand staan. Ik zit nog steeds in de auto, maar voel de koude lucht niet meer door het neergeklapte raam naar binnen komen. De stem van de noten heeft me eindelijk warmte teruggegeven op een koude herfstdag.

- Lucht -

De met gas beladen lucht van de verbranding mag nergens worden vergeten. Als je uit het verkeer komt, worden je zintuigen nog steeds verward door de geur van benzine. Het lawaai van de auto's laat bijna geen rust. We voelen de behoefte om op dit alles te drijven, alles ver onder ons te laten, om ons lichter te voelen. Het is aan het einde van de reis in Teheran, uit elke auto, binnen de muren van het huis of in een klein verborgen café, dat de zwaarte van de lucht kan verdwijnen. Voor een kopje thee lost alles op magische wijze op. Een kleine roze bloem beweegt langzaam op de hete vloeistof. De lucht wordt licht. Herinneringen leiden naar de geurende tuinen van de woestijn, in die korte momenten dat je de dorre landschappen na de regen kunt ruiken. Vergeten parfums in de straten van de stad. Een lichte geur haalt onze gedachten weer weg uit de stad. Een kleine roze knop in thee: gol mohammadi, het is niet zomaar een bloem, maar een hoop als de lucht versleten lijkt.

aandeel
Uncategorized